اثر پروانه‌ای اصطلاحی است در نظریه ی آشوب ، توضیح می دهد، چگونه دگرگونی های کوچک، می تواند بر سیستم های عظیم و پیچیده همچون الگوهای آب و هوایی، مؤثر باشد.
عبارت اثر پروانه ای در نظریه ی آشوب به این سبب مطرح شد ،که نشان دهد ،حرکت بال های یک پروانه کوچک ( آشوب پشت پرده اثر پروانه ) ،می تواند موجب دگرگونی های قابل توجهی در قدرت باد و جریانات سیستم های آب و هوایی سراسر دنیا شده، از لحاظ نظری، در نیمی از جهان، طوفان به پا کند.
این طور به نظر می رسد که طبق نظریه ی پروانه ای، پیش بینی یک سیستم بزرگ در حقیقت غیرممکن است، مگر با در نظر گرفتن تمام عوامل جزئی آن، هرچند ممکن است کوچکترین تأثیری بر سیستم داشته باشند.
اثر پروانه‌ای، در واقع زیربنای نظریه آشوب است،که چگونه تغییرات کوچک می توانند به طرز غیرمنتظره ای، عملکرد یک سیستم پیچیده ی دیگر را تحت تأثیر قرار دهند.این نظریه امروزه در بسیاری از علوم مورد توجه قرار گرفته است.
پیشنهاد:
به نظر میرسد اگر امکانات لازم برای مطالعه ای جامع و فراگیر در ابعاد کلان ، در ارتباط با خشکیدگیهای جنگلهای زاگرس با همکاری مراکز آموزشی ، تحقیقاتی و اجرایی با کارشناسانی خبره و آزمایشگاههای مناسب با استفاده از این نظریه به اجرا درآید ممکن است ،کمک مناسبی برای جلوگیری علل نابودی بخش گسترده ای از این جنگلها گردند.
متاسفانه اقدامات انجام شده تا کنون غالبا تک بعدی، پراکنده، محدود … با اعتبارات اندک ،قطره چکانی و غیر قابل جمع بندی بوده و با ادامه این شیوه در طی 5 دهه گذشته از یک کانون آلوده محدود درجنگلهای مناطق گرمسیری کهکیلویه و بویر احمد در جنوب غربی کشور ، بسیار فراگیرشده( یک و نیم میلیون هکتار) و تاکنون اکثر مناطق جنگلی زاگرس را در بر گرفته و در آینده نزدیکی به ابتدای جنگلهای زاگرس در آذربایجان غربی خواهد رسید.