غار قوری قلعه یا قوری قلا  در نزدیکی روستای قوری قلا  25 کیلومتری جاده کرمانشاه به روانسر تا  پاوه   و در دامنه های زیبای سلسله  ارتفاعات شاهو  با  طول بیش از 60کیلومتر با قله های مرتفعی با بیش از 3300 متر ارتفاع از سطح دریا  ،  با طبیعتی منحصر به فرد، جذاب ، دیدنی  ، با مناظری بدیع و تماشایی، با جنگلهای  سرسبز بلوط زاگرس در میانه ارتفاعات ، جلوه های خاصی را برای گردشگران  به وجود آورده است. با عبور به سمت پاوه با دره شمشیر و سایر دره های زیبایی مواجه خواهید شد .  داخل دره ها با درختان فراوان گردو ، توت …   گستردهای  فوق العاده تماشایی را خلق کرده اند و برای گرفتن تصاویر جذاب ، خاطره انگیز و  به یاد ماندنی  را  بهترین یادگاریها را از خود به جا می گذارید. 

این غار  به عنوان 54 مین  اثر ملی  توسط سازمان میراث فرهنگی  در فهرست میراث فرهنگی  ایران به ثبت رسیده است.  این غار در سال 1355 توسط گروهی از زمین شناسان انگلیسی کشف و مورد مطالعه قرار گرفت.  رطوبت داخل غار 40 تا 60 درصد است و دمای آن 7 تا 11 درجه سانتیگراد است.   قدمت غار به 65 میلیون سال پیش  و به دوره  دوم (مزوزوئیک ) زمین شناسی بر میگردد. این غار  یکی از بزرگترین غارهای آبی قاره آسیا، خاورمیانه  و ایران  است.

قدمت این غار به دوره های  غار نشینی و باستانی بر میگردد و در کاوش های انجام گرفته ظروف و اشیای باستانی زیادی مانند ظروف نقره ای  با نقش کبک و پرندگان شکاری و سکه هایی مربوط به دوره ساسانی …     کشف شده است.                                                                عکس شماره   1  نمایی از ارتفاعات شاهو ( خبر  گزاری تسنیم )

مطالعات باستانشناسی در غارهای این منطقه نشان داده که از 12 تا 50 هزار سال قبل این مناطق ماوای شکارچیان عصر سنگ بوده است

در داخل غار  و برون از آن گونه  های نادری از خفاش کوش گوشی  و سمندر زرد  دیده میشوند. به نظر میرسد،  نام روستای  قوری قلا برگرفته از نام سمندرهای فراوان این منطقه که در زبان کردی به آن قوری گفته می شوند  ، اقتباش شده است ( قلا در زبان کردی یعنی قلعه و  قوری به معنی  سمندر  =  قوری قلا ).

بر اساس چزارش خبر گزاری تسنیم ( 1397) سمندر خال سفید منحصر به فرد داخل غار منقرض شده است. اما در تپه ها و مناطق سنگی انواع زرد و خاکستری آن به چشم میخورند.

در سال 1366 مجددا کاوشهای دیگری آغاز گردید و تا 30 کیلومتر داخل غار شناسایی گردید. در فاز اول 500 متر از آن با دو تالار معروف مریم و کوهان شتر  قابل بهره برداری و در فاز دوم  1000 متر دیگر با تالارهای عروس ، بتهون و نماز اماده بهره برداری شده است.                                         شکل شماره  2  سمندر خال سفید داخل غار ( خبر  گزاری تسنیم )

در ورودی آن تونل برزخ  پیاده رو سنگی با حصار فلزی  از  وردی غار آغاز  و در جوار آن با کانالی از آب روان جاری است. طول این پیاده رو   220  و عرض 3 متر است. تصاویر  شماره 3 تا 8 زیرین در بازدید سال 1371 در ورودی غار به فروش گذاشته  شده بودند.