پرواز فلامینگو هایی که به رویا تبدیل شدند

پرواز  فلامینگو هایی که به رویا تبدیل شدند

(فلامینگو =قازو قلنگ به زبان کردی  )

(خاموشی نغمه ای از نغمه های طبیعت  )

از

محمد فتاحی

بهمن ماه 1403

 

مقدمه :

دیدن ویدئوی از پرواز فلامینگوها در میانکاله مازندان، مرا به دوران کودکی دهه های 30 و 40 شمسی در زادگاهم شهر بانه برد. دورانی که غروب ها و گاها در اواسط اسفند ماه هر ساله شاهد پرواز شکوهمند فلامینگوها ( به زبان کردی قازوقلنگ) با صدای پرجوش و خروش انها بودم .

این پرندگان شگفت‌انگیز، با بال‌های بلند و رنگ‌های زیبا، بسیاری از ما را شیفته خود کرده بودند. جستجوی غذا، زادآوری، و حرکت به سوی مناطق گرم‌تر، قصه‌های مهاجرتی  انها را روایت می‌کنند که نسل‌هاست بر زبان‌ها جاری است. اما امروز، این قصه‌ها با چالش‌های جدیدی روبه‌رو شده اند . تغییر اقلیم، تخریب زیستگاه‌ها، و نادیده گرفتن نیازهای طبیعی این موجودات زیبا، تهدیدی جدی برای بقای آن‌ها به شمار میروند.

زمانی که فلامینگوها به جستجوی آب و غذا در مسافرت‌های طولانی خود می‌روند، آن‌ها با سعی و تلاشی بی‌وقفه، در پی بی‌نقص کردن آرزوهای خود هستند. اما در این میان، درختان و شادابی طبیعت به تدریج در اثر دست‌درازی‌های انسانها، دچاراَ آسیب های جدی شده اند. ساختن جاده‌ها، تاسیس کارخانه‌ها و تغییرات آب و هوایی بر زندگی آنها تأثیرمنفی گذاشته و تعداد پروازهایشان به شدت کاهش یافته و نسل‌های آینده انها را به خطر انداخته است.

آیا به ادامه این روند مخرب و  ویرانگر، فکر کرده‌ایم که چه سرنوشت غم انگیزی را برای این موجودات بی نظیر رقم خواهد زد؟ آیا تا کنون برای آنها، برای فرزندان خود، و برای سرزمینی که ما همه بر روی آن زندگی می‌کنیم،  اقدامات موثری را انجام داده‌ایم؟ پاسخ قطعا منفی است . ولی تشدید این روند ها  باعث نابودی تدریجی آنها  و محو شدن از آسمان‌ها خواهد گردید؟  و در نهایت، به یک تراژدی غم‌انگیز با پایانی به مراتب بد و بدتر خواهد انجامید .

اگر ما به این تغییراکوسیستم و تغییرات سهمگین محیط‌ زیست به روش های فعلی ادامه دهیم،  نه تنها فلامینگوها به سرنوشت دردناکی دچار خواهند شد.  بلکه سایر پرندگان و حیات وحش منطقه که همه انها نمادهایی از نشانگرهای سلامت زیست‌محیطی هستند،  نه تنها با عدم تعادل در اکوسیستم‌های آبی منجر می شوند، بلکه به دنبال ان نابودی منابع طبیعی را سرعت خواهند بخشد. از رنگ‌های زیبا در آسمان  ابی خبری نخواهد بود و نسل‌های آینده هرگز نخواهند دید که این پرندگان جالب و منحصر به فرد چگونه برای بقای خود در پرواز بوده اند و به ناچار، خاطرات غم انگیز انها را مرور خواهند کرد و تاسف خواهند خورد که پدران و نیکان مان چه سرنوشت غم انگیزی را بر جای گذاشته اند .

وظیفه ما در این برهه حساس، نه تنها حفاظت از فلامینگوها و یکایک موجودات زنده طبیعت است، بلکه احترام به طبیعت و ترویج راههای پایداری برای ادامه زندگی همه موجودات، باعث تضمین بقای انسانها براین کره خاکی خواهد گردید .

مسئولیت نهایی یکایک ما این است که محیط‌ زیست خود را نه تنها برای فلامینگوها، بلکه برای خود و نسل‌های آینده بهتر از گذشته حفاظت نماییم .

رویاهای پرواز :

پرواز شبانه غازها در اسفند ماه هر سال ، یادگاری از روزهای خوشی بود که در آسمان شهرمان رقم می‌خورد. وقتی غروبهای اسفند ماه  فرا می‌رسید،این پرندگان زیبا با نظم و ترتیب خاصی بر فراز شهرمان به پرواز درمی‌آمدند، دل‌های ما را سرشار از امید و شگفتی می‌کردند. آن‌ها مانند نقاشی‌هایی زنده و روح‌بخش بر بوم آسمان، در صف‌های منظمی حرکت می‌کردند، گویا همه به یک زبان مشترک سخن می‌گفتند: زبان زندگی، اتحاد و آزادی.

هر پرواز آنها، داستانی از سفرهای دور و دراز را روایت می‌کرد، داستانی از تلاش و پشتکار، از پیوندهای عمیق در دل طبیعت و شگفتی‌های این دنیای بی‌پایان. وقتی آن‌ها بر فراز شهرمان می‌گشتند، ما می‌توانستیم آرزوهای خود را با آن‌ها همسفر کنیم، آرزوهایی که بعد از چند دقیقه ای   در میان ابرها گم می‌شدند.

امروز، اگرچه خبری از پرواز آنها نیست یا بشدت کاهش یافته است، اما یادشان هنوز در دلهای ما باقی مانده است. یادشان به ما قدرت می‌دهند تا به دنبال رؤیاهایمان برویم، و در برابر چالش‌ها ایستادگی کنیم و مانند غازها، با هم جمع شویم و به سوی افق‌های جدید پرواز کنیم. بیایید با هم به یاد این لحظات زیبا، آسمان زندگی‌مان را با عشق و امید پر کنیم، تا همیشه در جستجوی پرواز آنها باشیم.

یادآوری آن روزها که غازها ( قازو قلنگ ) با آوازهای دل‌نشین خود آسمان شهرمان را پر از هیاهو و شادمانی بودند، قلب هر انسانی را به تپش وا می‌داشتند. آوازهای خوش الحان آنها، نه‌تنها نوای طبیعت، بلکه نغمه هائی از امید و زندگی بودند. صف‌های منظم آنها  که در آسمان پرواز می‌کردند، نمادی از هماهنگی و همبستگی در دل طبیعت را به نمایش می گذاشتند . ماها با شنیدن صدای انها در آسمانها از دل خانه های گرم خارج می شدیم و دسته جمعی، با اشتیاق و شگفتی فراوان به آن‌ها می‌نگریستیم و دنبال پروازهایشان بودیم و امید می بستیم که سال اینده و سالهای دگر شاهد پروازهای با شکوه انها باشیم .اما دیری نپایید که با چالش‌های بعدی کاهش انها مواجه شدیم .

در گذر زمان، صدای آنها به آرامی محو شدند، گویی طبیعت بخشی ازصداهای خود را خاموش کرده است. ما چه بلایی بر سر این موجودات زنده آوردیم؟ چرا در پی‌ کمرنگ کردن رویاهایمان در آسمانها برآمدیم؟ آیا ما متوجه نیستیم که نابودی حیات وحش و تخریب طبیعت چه عواقبی برای ما به همراه خواهند داشت؟ قهر طبیعت، چون طوفانی مهیب، می‌تواند به سوی ما بیایند، و آن‌گاه نمی‌توانیم گریزگاهی برای رهایی از انها بیابیم. خوشبختانه در منطقه بانه بر عکس سایر نقاط کشور که با گستردن تورها انها را به دام می اندازند و به کشتار جمعی انها پرداخته اند ، خبری نبوده است و بیشترین مشکلات برای فلامینگوها را ساکنان بی رحم سایر مناطق در طول پرواز بر هم زده اند. در همین وبسایت مقاله زیرین را حتما مطالعه نمایید( رویای سیاستمداری که به جهنم ختم شد).

متاسفانه امروز، با اندوهی عمیق، باید این حقیقت را به پذیریم با نابودی زیستمندان این کره خاکی، در حقیقت به عمیق‌ترین زخم  ها بر پیکر خودمان دست زده‌ایم. اگر نتوانیم پیوند خود را با طبیعت بازسازی کنیم، اگر نتوانیم به یاد آن آوازهای انها  گوش دهیم و دوباره همسفر غازها در آسمان آزادی و زندگی شویم، چه آینده‌ای در انتظار ما خواهد بود؟

راه حل ها :

بیایید با هم؛ با همت و عشق، به ترمیم این زخم‌هاییکه خود بانی و باعث انها شده ایم ، دوباره به حیات وحش احترام بگذاریم. بیایید در پی ساختن دنیایی بهتر برای نسل‌های آینده باشیم. بیایید صدای غازها را دوباره زنده کنیم، زیرا حیات آن‌ها، زنده‌داری دوباره ماست. ما هنوز هم می‌توانیم به پرواز انها در  آسمانها بنگریم ، کافی است با عشق و غم‌های مشترک به سوی طبیعت برگردیم و بار دیگر هم‌پرواز با نعمات طبیعت گردیم .

پروازهایی که به رویا تبدیل شدند ؟

متاسفانه ان پروازها به رویاهای دست نیافتنی امروز ما ها  تبدیل شده اند، واقعیت هایی که  به داستانها پیوستند، داستان‌هایی از آرزوهایی دیرینه و تلاش‌های بی‌پایان‌. زمانی که فلامینگوها  با بال‌های قوی و آهنگین دل‌نشین بر فراز آسمان‌ها پرواز می‌کردند، هر یک از ما می‌توانستیم خود را در دنیای تازه‌ای تصور کنیم؛ دنیایی که در آن هیچ مرزی وجود نداشت

و  آن لحظه‌ها پر از امید و زیبایی نغمه های زنده طبیعت بودند.

اما چه بر سر این پروازها آمدند؟ نسل‌های جند دهه گذشته با زخم‌هایی بر پیکر زمین، این زیبایی را به خاموشی کشاندند. هر پرواز که به اوج می‌رسید، به رویاهایی بدل می‌شد که ما هم با آن پرندگان شریک بودیم. رویاهایی از صلح، آزادی و همبستگی، رویاهایی که در دل‌های ما نهفته بودند و به دنبال دلیلی برای زنده ماندن  انها می‌گشتیم.

امروز، باید یادآوری کنیم که هر یک از ما می‌تواند دوباره این رویاها را زنده کند. باید با شجاعت با دانشی جدید و احساسی عمیق نسبت به طبیعت، یاد بگیریم که پرواز تنها به بال‌ها محدود نیست، بلکه پرواز در دل و ذهن ما اتفاق می‌افتد. رویاهایی که می‌سازیم و به عمل درمی‌آوریم، می‌توانند نسل‌های آینده را از این خاک سوخته نجات دهند.

بیایید با هم، به یاد پروازهای گذشته، حتی اگر صدای آنها اکنون خاموش است، صدای ما می‌تواند حرکتی آغاز کند؛ حرکتی به سوی پاسداری از طبیعت و احیای زندگی. بیایید رویاهایمان را لمس کنیم، آن‌ها را به حقیقت تبدیل کنیم و بار دیگر بال‌های خود را بگشاییم، تا بر روی ابرها  به رقص درآیند و به سرزمین‌های تازه سفر کنیم.

پروازهایی به سوی آینده‌ای روشن، جایی که حیات و زیبایی دوباره در این دنیا جریان داشته باشد. جایی که همه ما به‌توانیم با عشق و امید به آسمان رویاهای‌مان پرواز کنیم.

 زمان های عبور از بانه :

زمان کوچ  فلامینگوها از مناطق سرد شمالی یا ترکیه به سمت مناطق گرمتر ایران و عراق در شهر ستان بانه دیده نشده اند. اما در زمان بازگشت به سمت مبدا ، غالبا از 20 اسفند ماه هر سال تا 15 فروردین سال بعد به تناسب شرایط اب و هوایی از مناطق مختلف عراق با عبور از این شهرستان در گروههای حدود 50 تا 100 تایی دیده شده اند. متاسفانه در دهه گذشته تا سال جاری، تقریبا دو بار در( 2) گروههای کوچک دیده شده اند، در حالیکه تعداد این پرندگان در دهه های 30 تا 50 بیش از 300 تا 500 پرنده ( 1و 2)بوده اند که در صفوف منظم با ایجاد سرو صداهای فراوان دیده شده اند. به نظر میرسد کاهش میزان بارندگیها، گرم شدن هوا و گرمتر شدن فصل زمستانها ، الودگی هوای شهرها  و خشکسالیهای پی در پی در کاهش تعداد انها یا امکانا تغییر مسیر انها ارتباط مستقیمی داشته باشند.

ارتفاع پرواز انها بسته به شرایط اب و هوایی تا حدودی متغییر است معمولا در روزهای ابری در ارتفاع پایین تر و در روزهایی که هوا صاف است غالبا در ارتفاع بالاتر و غالبا از غروب به بعد با ایجاد سرو صدای فراوان حرکت می کردند. در طول مسیر دیده نشده کسی کمترین مزاحمتی برای انها ایجاد کرده باشند،زیرا همه با دیدن انها احساسی شادی میکردند . حتی دیده شده تعداد اندکی از آنها که تاب اوری و مقاومت خود را حین پرواز ها از (2 )دست داده و به زمین  افتاده اند، توسط مردم جمع اوری، سپس مداوا و نهایتا در طبیعت رها شده اند.بطوریکه گاها تعداد اندکی از انها در حاشیه رودخانه قلی اباد شرق بانه، که زاد و ولدهم داشته اند ،دیده شده اند.

چرا فلامینگوها در حال سال پرواز اواز می خوانند ؟

به طور کلی، آواز خواندن و تولید سر و صدا در فلامینگوها، عکس‌العملی طبیعی به نیازهای اجتماعی، ارتباطی( 3 و 4 ) و بقای انها ارتباط دارند. این رفتارها به افزایش امنیت و هماهنگی در گروهها کمک می‌کنند و جزء مهمی از زندگی اجتماعی این پرندگان به شمار می‌آیند که مهمترین عوامل ان عبارتند از :

1- ارتباط اجتماعی:

فلامینگوها پرندگانی اجتماعی هستند ، معمولاً در گروه‌های بزرگ زندگی می‌کنند. هنگام پرواز، آواز خواندن یا سر و صدا می‌توانند به عنوان یک وسیله ارتباطی بین اعضای گروه عمل نمایند. این صداها می‌توانند به فلامینگوها کمک کنند تا یکدیگر را در یک مسیر قرار و اطمینان یابند که همه اعضای گروه در مسیری درست حرکت می‌کنند.

2 -پایداری گروه:

صدای بلند می‌تواند به گروه‌های بزرگ فلامینگوها کمک نمایند تا در طول پرواز ها با یکدیگر همگام باشند. این هماهنگی در حرکت، به ویژه در شرایطی که دید محدود( اسمان ابری ) است یا در هنگام عبور از مناطق شلوغ، و ابری با اهمیت هستند.

هه ره وه ز =یک فعالیت دسته جمعی در مناطق کردنشین :

هه ره وه ز (  Haravaz) از قدیم ایام در مناطق کردنشین مرسوم بوده است. در این فعالیت دسته جمعی اهالی روستا برای خانواده هایی که سرپرست خود را از دست داده اند، اکثریت قریب به اتفاق جوانان و میانسالان برای برداشت محصولات کشاورزی یا خانه سازی.. به یاری خانواده های متوفی با همه امکانات شخصی ( ابزارهای موردنیاز و مواد غذایی )شتافته تا انها با ارامش و احساس امنیت بتوانند دوران بحرانی را طی نمایند. این افراد در فعالیتهای دسته جمعی همانند پرواز  فلامینگوها با خواندن آوازهای حماسی و همبستگی در طول روزهایی که اقدام می کردند، نمایشی از روح همبستگی و اتحاد را به نمایش می گذاشتند. این حرکت ارزشمند اجتماعی نمادی از اتحاد و همبستگی را  در مواقع ضروری نشان می داد. این گونه موارد در سایر مناطق کشور مانند زمان نشاکاری و برداشت نخود در دیمزارهای کشور رایج هستند. عکس ها از خبرگزاریهای جوان و مهر .                                                                                                                                                              3-جلب توجه:

فلامینگوهایی درحال پرواز با تولید صدا می کوشند سایر شکارچی ها را از خود دور کنند، زیرا سر و صدا می‌تواند نشان‌دهنده حضور تعداد زیادی از پرندگان در حال پرواز را که نشان دهنده قدرت جمعی آنها است به تصویر بکشند .

4 – عواطف و رفتارهای جفت‌یابی:

آواز خواندن ممکن است به عنوان یک رفتار نمایشی یا جلب توجه   یا عامل مهمی در برقراری ارتباط بین جفت‌ها باشند.

5 – نشانه‌ها و هشدارها:

فلامینگوها ممکن است از صدا به عنوان یک علامت هشدار برای دیگر اعضای گروه استفاده کنند. این صداها می‌توانند نشان‌دهنده خطر یا یک تغییر در شرایط محیطی برای امادگی بیشتر باشد.

حالات مختلف پرواز فلامینگوها در آسمان:

پرواز فلامینگوها در الگوهای خاص مانند ردیفی یا زاویه‌ای، به آنهادر صرفه‌جویی انرژی،بهبود دید و جلوگیری از جدایی کمک می‌نمایند و نشان دهنده نحوه‌ سازگاری آنها با محیط طبیعی(  3و4و5) است. این رفتار از شاهکارهای طبیعت است و نشان‌دهنده‌ی هوشمندی و انطباق بیولوژیکی این پرندگان با شرایط محیطی را نشان می دهند.            شکلهای مختلف پرواز فلامینگوها

کاهش مقاومت هوا:

هنگام پرواز در الگوهای گروهی، مانند دو سمت یک خط، فلامینگوها می‌توانند از جریان هوای ایجاد شده توسط پرنده‌های دیگر استفاده کنند. وقتی یک پرنده در جلو پرواز می‌کند، جریان هوای به وجود آمده می‌تواند به پرندگان دومی که در دو طرف او حرکت می‌کنند کمک نمایند تا کمتر با مقاومت هوایی مواجه شوند. این روش به صرفه‌جویی در انرژی کمک می‌کند و می‌تواند پرنده‌ها را قادر سازند تا مسافت‌های طولانی‌تری را با صرف انرژی کمتر پرواز کنند.

هماهنگی و جهت‌گیری:

پرواز در الگوهای خاص مانند V یا زاویه‌ای، به پرندگان کمک می‌کند تا در ارتباط نزدیک با یکدیگر باقی بمانند و از همدیگر دور نشوند. این نوع چیدمان به پرندگان این امکان را می‌دهند که به راحتی مسیر یکدیگر را دنبال کنند و از اشتباه‌های ناخواسته جلوگیری کنند.

3 – افزایش دید:

هنگام پرواز در الگوهای خاص، پرندگان می‌توانند به یکدیگر  دید بهتر ی از محیط اطراف داشته باشند. این امر به آن‌ها کمک می‌نمایند تا از خطرات احتمالی، مانند شکارچیان، آگاه شوند و در صورت نیاز به سرعت واکنش های جمعی نشان دهند.

4 – تسهیل در جستجو برای غذا:

پرندگان هنگام پرواز در گروهها ،ممکن است در جستجوی منابع غذایی باشند. با پرواز در الگوهای خاص، می‌توانند سطوح وسیع‌تری را زیر نظر بگیرند و به هم کمک نمایند تا منابع غذایی را سریع‌تر شناسایی نمایند.

5 -رفتار اجتماعی:

پرواز در گروه و حفظ این الگوها نشان‌دهنده رفتارهای اجتماعی فلامینگوها است. این همکاری اجتماعی و هماهنگی نه تنها به امنیت گروه کمک می‌کند، بلکه تعاملات اجتماعی بین اعضای گروه را  تقویت می‌نمایند.

ویژگیهای پرنده ای که در جلو همه حرکت می کند 

پرنده‌ای که در نوک یا رأس گروه پرواز می‌کند، به طور کلی باید از تجریه، هوش، سلامت، و قدرت بدنی مناسبی برخوردار باشد. این پرنده‌ها با توانایی در شناسایی خطرات و هدایت گروه، به حفظ نظم و ساماندهی ( 5و6و7و8 )در پرواز ها کمک می‌کنند و نقش کلیدی در استراتژی‌های مهاجرتی پرندگان ایفا می‌نمایند، تا با کمترین هزینه انرژی، مسافت های لازم را طی کنند.

1-توجه به خطرات:

پرندگان در نوک گروه مسئولیت بیشتری در شناسایی خطرات دارند. این پرندگان باید در مقابل شکارچیان و موانع احتمالی نظارت بیشتری داشته باشند و قابلیت تصمیم‌گیری در مورد تغییر مسیر را در اختیار داشته باشند.

2 – سلامتی و قدرت بدنی بالا :

معمولاً پرنده‌ای که در جلو پرواز می‌کند باید از وضعیت جسمانی مناسبی برخوردار باشد. این پرنده باید قدرتمند باشد تا بتواند در مواجهه با مسائل مانند باد و شرایط جوی سخت به خوبی عمل کند.

3- سرعت و توان پروازبالا:

پرنده در صدر گروه باید از سرعت و توان پرواز بالاتری برخوردار باشد تا بتواند انرژی کمتری مصرف کند و دیگران را نیز به‌جلو بکشد. این وضعیت به آن‌ها کمک می‌کند تا نظم و انظباط با دوامی در گروه شکل گیرد.

4 – انتقال و هماهنگی:

پرندگان با تجربه معمولاً تجربه و رفتارهای اجتماعی در اینگونه پروازها به اعضای جوانتر گروه انتقال می دهند  .

طول زمان مسافرت :

فلامینگوها، به ویژه فلامینگوهای بزرگ، به عنوان پرندگان مهاجر شناخته می‌شوند و برخی از آنها مسافت‌های طولانی را طی می‌کنند. درزیر  به بعضی نکات این سفرها پرداخته خواهد شد:

طول مسافت:

فلامینگوها می‌توانند مسافت‌های قابل توجهی را طی کنند. مسافت دقیق بین مبدا و مقصد بسته به گونه، موقعیت جغرافیایی و تغییرات فصلی متفاوت است. به عنوان مثال:

1- فلامینگوهای بزرگ: ممکن است از مناطق زادآوری خود در اروپا تا مناطق زمستانی خود در شمال آفریقا، فاصله‌هایی تا ۲,۰۰۰ کیلومتر یا بیشتر را طی کنند.در مناطق آسیا: فلامینگوها ممکن است از مناطق زادآوری در هندوکش و قفقاز به سمت دیگر نقاط مانند ایران و دیگر مناطق گرمسیری مسیرهای کمتری را طی میکنند .

2 – مدت پرواز بدون نشستن:

فلامینگوها معمولاً می‌توانند بین ۶ تا ۸ ساعت بدون نشستن پرواز کنند. این مدت بسته به شرایط جوی، انرژی پرندگان گروه و وضعیت زیستگاهی که از آن عبور می‌کنند، متفاوت خواهد بود .

3 – استراتژی‌های پرواز:

فلامینگوها توانایی پرواز در ارتفاعات بالا را دارند و می‌توانند در جریان‌های هوای بالا (ترمال) سواری کنند، تا انرژی کمتری مصرف کنند.همچنین، فلامینگوها معمولاً در گروه‌های بزرگ پرواز می‌کنند و از سطوح بالایی از هماهنگی برای کاهش مقاومت هوا استفاده می‌کنند.

خطرات مسیرهای پرواز :

بر اساس پرس و جو از افراد کهنسال  بسیاری از انها معتقدند نه تنها  تعداد پروازهای بهاری انها شدیدا کاهش یافته است ، بلکه از تعداد پرندگان انها هم کاسته شده است .علل کاهش کلی فلامینگوها در طی نیم قرن اخیر عبارتند از:

شکار انها در زمان نشستن به طروق مختلف در کنار دریاچه ها ، تالابها و رودخانه هااست . در چنین مناطق شکارچیان با پخش مواد غذایی و پهن کردن انواع روشهای به دام انداختن مانند تور ، تله های شکاری انها را بیرحمانه صید می کنند .

در حین پرواز تعداد اندکی به دلیل عدم مقاومت، از هوا به زمین پرت می گردند و ساکنان انها را صید می کنند.گاها شکارچیان در طول مسیر که از ارتفاع پایین حرکت می کنند ، تعدادی از انها را با اسلحه های  شکار می کنند.

• Refrences

  1-  خاطرات دوران کودکی نویسنده وبسایت

  2- اطلاعات شفاهی خانواده های محمودی

     Goutner, V. (1998),. “The flamingo in the Mediterranean: a review of distribution and migration.” *Colonial Waterbirds        Tucker, G. M., & Heath, M. F. (1994).Birds in Europe: Their Conservation Status.” BirdLife International

  Mauffrey, J. et al. (2012), “Behavioral ecology and migration of flamingos.” Waterbirds

  Fadaei, R., & Zare, M. (2017), “Seasonal migration patterns of waterbirds in western Iran

  International Journal of Environmental Science and Technology

  Bhattacharya, B. et al. (2020), “Migration patterns of flamingos in response to environmental changes.” Ecology and Evolution

  Khalaji-Pirbalouty, V. et al. (2010)**. “Birds of the Mahabad Wetlands, western Iran.” *Bird Conservation International

  Kleindienst, S. et al. (2011), “Breeding and migration of flamingos in the Middl