اعتدال بهاری (تولد دوباره طبیعت)
از عمر خیام
خالق تقویم جلالی
شاعر، ریاضیدان و ستارهشناس بزرگ ایرانی قرن پنجم هجری( یازدهم میلادی)
همراه با ویدئویی جذاب در باره عمر خیام
گرداوری وتنظیم کننده : محمد فتاحی
بهار 1404
اعتدال بهاری (تولد دوباره طبیعت) :
اعتدال بهاری (Equinox) به لحظهای اطلاق میشوند که خورشید به بالای خط استوا میرسند و در این زمان، طول روز و شب تقریباً برابر میشوند. این پدیده معمولاً در حدود 20 یا 21 مارس (29 اسفند) هر سال رخ میدهند.
- خورشید هر سال دارای دو نقطه اعتدال بهاری و اعتدال پائیزی هستند و دقیقاً بر بالای خط استوا قرار می گیرند. این پدیده به طور مستقیم بر آغاز فصلها تأثیر میگذارند و مبنای تنظیم تقویمهای مختلف، از جمله تقویم جلالی، محسوب میشوند.
- قرار گرفتن خورشید بر بالای خط استوا موجب میگردد طول روز و شب تقریباً برابر شوند. تقویم جلالی با توجه به این نکته که تغییرات فصلها و نحوه نورپردازی خورشید را در طول سال شامل میشود، توانسته است به دقت روزها و ماهها را تنظیم نمایند.
شکل بالا نمادی از اعتدال بهاری را ترسیم می نمایند.
- بسیاری از تقویمهای جهانی، از جمله تقویم جلالی و تقویم میلادی، آغاز فصل بهار را به این روز نسبت میدهند. در فرهنگ ایرانی، این روز مقارن با جشن نوروز است که جشن سال نو و آغاز بهار به شمار میآیند.
- در تحقیقات نجومی، تأثیر اعتدال بهاری بر تغییرات آب و هوا، رشد گیاهان و رفتار حیات وحش مورد بررسی قرار میگیرند. این تغییرات به دلیل تغییر در تابش خورشید و دما در فصل بهار، به وضوح محسوس هستند.
- در بسیاری از فرهنگها، اعتدال بهاری به عنوان زمان تجدید انرژی، شروع فصل کاشت و تولد دوباره طبیعت شناخته میشوند. این مفاهیم در ادبیات و هنرهای مختلف نمایانگر اهمیت این روز هستند.
- دانشمندان و محققین با تحلیل وضعیت خورشید و تغییرات آن در فصول مختلف، میتوانند در برنامهریزی برای مأموریتهای فضایی و مطالعات نجومی از گزارههای تقویمی استفاده کنند.
ویدویی در باره خیام :
دیدگاه سازمانهای جهانی :
سازمانها و پژوهشگران مختلفی در سراسر جهان به مطالعه و مستندسازی تغییرات فصلی و اعتدالها پرداختهاند. این اطلاعات در زمینه اقلیم شناسی، کشاورزی و مطالعات محیطزیست …کاربردهای فراوان دارند.
به عنوان نمونه:
1- آژانس فضایی ناسا NASA (National Aeronautics and Space Administration) :
وبسایت ناسا (lhttps://www.nasa.gov) اطلاعات مفصلی درباره اعتدالها و تغییرات فصلی ارائه میدهند و به توصیف اثرات آنها بر زمین و زندگی موجودات پرداخته و ناسا سیارک 3095 را به نام خیام نامگذاری کرده است.
2- انجمن سلطنتی نجوم ( (The Royal Astronomical Society:
این جامعه علمی به بررسی موضوعات مختلف نجومی میپردازند و اطلاعات دقیقی درباره اعتدالها و تغییرات فصلی ارائه میدهند.
3 – بخش علمی بیبیسی ( ( BBC Science:
بخش علمی بیبیسی معمولاً مقالات و ویژگیهای مرتبط با نجوم، از جمله اعتدال بهاری و تأثیرات آن بر محیط زیست و فرهنگها را منتشر می نمایند.
4 – دایرهالمعارف بریتانیکا Encyclopedia Britannica) ) :
این دایرةالمعارف در وبسایت (https://www.britannica.com) خود دارای مقالاتی درباره اعتدالها و زمانی که خورشید به خط استوا میرسند، و تأثیر آنها بر تغییرات فصلها نوشته اند.
5 – مجله نشنال جغرافی ( ( National Geographic: مجله نشنال جغرافی شاید به دلایل فرهنگی و زیستمحیطی به اعتدال بهاری و تغییرات آن در اکوسیستمها و همچنین مراسمهای فرهنگی مرتبط با آنها پرداخته اند.
6 – سازمان جهانی هواشناسی The World Meteorological Organization (WMO):
سازمان جهانی هواشناسی اطلاعات کلیدی درباره تغییرات فصلی و تأثیرات آن بر اقلیم و آب و هوا دارند.
7 – سایر پژوهشهای علمی:
مقالات علمی در ژورنالهای معتبر چون “The Journal of Climate” یا “Environmental Research Letters” به بررسی عمیق تغییرات فصلی و اثرات آن بر زیستمحیط و کشاورزی پرداختهاند.
- خیام دارای بهترین ضرب المثالهای جهان به زبان انگلیسی است.
عمر خیام :
عمر خیام، شاعر، ریاضیدان و ستارهشناس بزرگ ایرانی قرن یازدهم میلادی (پنجم هجری) بود. او با پژوهشهای عمیق خود، تقویم جلالی را ابداع کرد که یکی از دقیقترین تقویمهای خورشیدی تاریخ به شمار میروند. این تقویم توانست به دقت فراوانی تغییرات فصول را ثبت کند و هماکنون به عنوان تقویم رسمی در ایران استفاده میشود. اشعار خیام، به ویژه در قالب رباعیها، نیز عمیقاً بر معانی عشق و وجود تأکید دارند و به اوج زیبایی ادبیات فارسی دست یافتهاند. در مجموع، عمر خیام به عنوان نماد دانش و هنر ایرانی شناخته میشود و تأثیراتش در علم و ادبیات هنوز هم حس میشود.
رباعیات عمر خیام به بیش از 30 زبان زنده دنیا ترجمه شده است و این آثار با استقبال قابل توجهی مواجه شدهاند. از جمله زبانهایی که رباعیات خیام به آنها ترجمه شده میتوان به انگلیسی، فرانسه، آلمانی، اسپانیایی، ایتالیایی ، روسی ، عربی ، چینی ، پرتقالی، کردی … اشاره کرد. ترجمههای برجستهای از این اشعار توسط مترجمان معروفی چون ادوارد فیتزجرالد به انگلیسی و ژول لافورگ به فرانسه انجام و به معروفیت جهانی رسید.
ترجمه این اثر به زبان کردی توسط ماموستا هژار انجام گرفته است این ترجمه به قدری جذاب و شیوا بیان شده است که خواننده تصور می نمایند خالق اثر ، انرا به زبان کردی سروده و بعد به فارسی ترجمه شده است. و علت اینکه به بیش از 30 زبان زنده دنیا ترجمه و در همه کتابخانه های جهان یافت میشود شیوایی و کلامهای تغز گونه ان باشند.
رده بندی رباعیات خیام:
رباعیات خیام در ردهبندی مشاهیر ادبیات جهانی، همردیف با شخصیتهای معروفی چون:
1- ولادیمیر مایاکوفسکی: شاعر پیشرو روسی که به عنوان یکی از بزرگترین شاعران قرن بیستم شناخته میشود.
2.-گوته: شاعر و نویسندهی بزرگ آلمانی که آثارش تأثیرات عمیقی بر ادبیات و فلسفه گذاشته است.
3.-فدریکو گار لورکا: شاعر و نمایشنامهنویس اسپانیایی که به خاطر شعرهایش با مضامین عمیق انسانی معروف است.
این ارتباط و همردیفی نشاندهندهی عمق ادبی و تأثیر جهانی رباعیات خیام است که نه تنها در فرهنگ ایرانی، بلکه در فرهنگ جهانی نیز جلوهگری مینمایند. آثار خیام به سؤالات فلسفی و انسانی پرداخته و در بستر زمان به عنوان نمادهایی از تفکر عمیق و زیباییشناسی شناخته شدهاند.
این ارتباط و همردیفی نشاندهندهی عمق ادبی و تأثیر جهانی رباعیات خیام است که نه تنها در فرهنگ ایرانی، بلکه در فرهنگ جهانی نیز جلوهگری مینمایند. آثار خیام به سؤالات فلسفی و انسانی پرداخته و در بستر زمان به عنوان نمادهایی از تفکر عمیق و زیباییشناسی شناخته شدهاند